Na rubieżach
Kobylandii w gospodzie „Pod Opasłym Dzikiem” rozsiadło się w ławach kilku
wielmożów i raczyło grzanym piwem. Pochodzili z różnych stron, ze wsi i
miasteczek, z księstw okolicznych i nieco bardziej odległych. Zjechali na
spotkanie, żeby uzgodnić organizację turnieju rycerskiego. Rachowali, ile przyjdzie
im z trzosów wysupłać na ów turniej i rozważali, czy gawiedź przybędzie tłumnie,
by zawodników do walki zagrzewać.
– A cóż tam słychać
w Kobylandii? – zapytał jeden z przybyszów, lekko już piwem rozgrzany. – Jak
nowy-stary Książę Pan sprawuje się na urzędzie?
– Hmm... Co by tu
rzec... – drugi z gości wyraźnie poczuł się zakłopotany pytaniem. Wiedział
bowiem, że jego rozmówca zna Księcia osobiście z dawnych czasów, ale nie miał
pojęcia, czy znajomość ową należy zaliczyć do przyjacielskich czy wręcz
przeciwnie. Zdecydował więc wybrnąć z sytuacji dyplomatycznie:
– Różnie ludzie
powiadają...
– He, he, idę o
zakład, że otoczył się paroma tresowanymi małpkami, które skaczą, jak im zagra i
jedzą mu z ręki! – zaśmiał się trzeci z wielmożów – Paru wiernych nieczytatych
i obserwujących niewidzących wystarczy!
– Zaiste, są tacy! Niektórzy
całymi dniami stoją pod oknami komnaty książęcej i hymny pochwalne wyśpiewują!
A inni z kolei wciąż na ścianie zamkowej bazgrzą, jaki to władca Kobylandii
cudowny i wspaniały jest!
– Cały Miros! –
zachichotał pierwszy z rozmówców. – Potrafi takich wygrzebać z przeróżnych zakamarków! Wyciąga
ich na światło dzienne, a oni mu wdzięczność dozgonną za to okazują. Nie
dziwota, że bezrozumnie toto głosi chwałę dobrodzieja swego i do gardła się
rzuca każdemu, kto odważy się choćby jedno słowo krytyki wypowiedzieć.
– To jeszcze nic –
wtrącił się czwarty. – Miros jest mistrzem w kupowaniu wdzięczności. Jednemu
sypnie groszem z książęcego skarbca, ot tak, z dobrego serca niby, drugiemu
robotę załatwi, jeszcze innego strawą we dworze nakarmi albo jakieś płatne
pełnomocnictwa powierzy, żeby na chleb sobie zarobił. Jakżeby potem ci wszyscy
obdarowani mieli przeciw niemu się obrócić?
Pierwszy z wielmożów
pokiwał głową.
– Ano nijak... Przez
cztery lata kadencji zdąży pół Kobylandii sobie w ten sposób zjednać. Ale i
jemu zdarza się długi wdzięczności zaciągnąć.
– Co masz waść na
myśli? – z zaciekawieniem zapytał drugi.
– Ach, nic
wielkiego. Jeno drzewiej, kiedy Miros był Księciem Panem u nas, pomogliśmy mu
byli z niezgorszych tarapatów się wydostać. Teraz nadeszła pora na
odwdzięczenie się.
– Ooo! Zafrapowałeś
mnie, mości panie! Cóż to miałoby być?
– Drobiazg,
naprawdę. Mamy plan, by sobie wznieść pewną budowlę, takie miejsce do przeróbki
łajna krowiego i kurzego.
– Łajnospalarnię?!
Toć przecie lud się wzburzy niepomiernie! Byli już tacy, co chcieli budować
łajnospalarnię i mało ich ludzie widłami nie roznieśli!
– A to już Mirosa w
tym głowa, żeby rzecz do finału doprowadzić. Jak wspomniałem, jest nam coś
winien. My, oczywista, pomożemy sprawę gmatwać, nazywać innymi słowy i
przekonywać, że sławę doczesną księstwu nasza budowla przyniesie.
– Ale łajno śmierdzi!
Chcecie smrody wąchać?
– My? Ależ skąd! My przecie
w Kobylandii nie mieszkamy!
Tu pierwszy z gości
zachichotał i dodał jeszcze:
– I pomnij waść, że
jedna rzecz nie śmierdzi nigdy, co już w starożytności udowodnił cesarz
Wespazjan. Pecunia non olet, mój drogi, pecunia...
Jako że ściany mają
uszy, a w gospodzie słuchają nawet stoły i ławy, wieść o naradzie wielmożów i
ich planach powoli rozniosła się po księstwie. Ludzie zaczęli szemrać,
indagować Księcia Pana na ścianie zamku, by wyłuszczył poddanym, co jest na
rzeczy, Starsza Czes po wielekroć upominała się o jasne deklaracje ze strony
władcy, lecz książę Miros jak ognia unikał odpowiedzi.
Siedział sobie
właśnie w komnacie i oglądał w skrzynce wizyjnej ulubioną bajkę o przygodach
Misia Uszatka. Kiedy rozległo się pukanie do drzwi, Miś akurat kładł się spać,
więc Książę Pan nie zezłościł się zanadto, że ktoś mu przeszkadza. W progu
stanął Danios.
– Wasza Wysokość,
księgę obrachunkową za poprzedni rok skarbcowy przyniosłem.
– Połóż tu na stole,
zaraz przejrzę. A tak a propos, jak śmiałeś na ścianie zamkowej nazwać mnie
organem?!
– Ale przecie
dodałem, że sprawnym! – bronił się Danios.
– Nooo, kochasiu,
gdybyś jeszcze spróbował napisać, że niesprawnym, już byś w ucho dostał!
Następnym razem rusz łepetyną, zanim coś naskrobiesz! Gawiedź uciechę sobie ze
mnie robi przez twoją głupotę!
– Ale o dziurze to
już nie ja pisałem!
– Idź stąd, bo
słuchać tego nie mogę! Do roboty! Porachuj mi ładnie, ilem na zamienionej
pożyczce od lichwiarza Podróżnika zarobił. Muszę roztrąbić swój sukces na całą
Kobylandię!
Danios wyszedł, a
Książę otworzył księgę „Obrachunek za rok skarbcowy pański 2014.” Przebiegł
wzrokiem po iluminacjach na stronie tytułowej, nie doceniwszy ich uroku (a
Danios tak się napracował nad rysunkami plumkających rybek, pryskających kropelek
i szumiących drzewek!). Zaczął czytać:
„Wlazł kotek na płotek i mruga, ładna to
piosenka, niedługa.”
– Cóż ten pacan tu
nawypisywał?! – wykrzyknął Książę Pan. Ale natychmiast przypomniał sobie, że
Danios miał w zwyczaju między tabelki i obliczenia wstawiać ni stąd ni zowąd
żywoty sławnych mężów albo jakoweś przypowieści. Tak jakby nagle mózg mu się
zmęczył rachunkami i czuł przymus ukwiecenia arytmetyki literaturą. Książę
czytał więc dalej i w miarę czytania uśmiechał się coraz bardziej, bo
sporządzone przez Daniosa rachunki były dokładnie takie, jak chciał je pokazać.
Pukanie do drzwi komnaty przerwało Księciu lekturę. W progu stanął Tajemniczy
Zausznik.
– Witaj, Panie.
Przybywam, bo doszły mnie słuchy, że w sprawie tych kurników jakieś poruszenie
wśród ludu się szerzy, a niektórzy przebąkują nawet o masowych protestach i
demonstracjach.
Książę zadrżał.
Słowo „demonstracja” niezmiennie przywodziło mu na myśl nie tak odległy senny
koszmar, w którym protestujący nie tylko obrzucili okno jego komnaty jajkami i
pomidorami, ale też skradli mu ukochany szaliczek i zatknęli na patyk. Władca
otrząsnął się ze wspomnienia i powiedział wzdychając:
– Zaprawdę, nie
pojmuję, dlaczegóż lud taki brak wiary pokazuje. Przecie dawnom napisał
gawiedzi, że nie dam swego pozwolenia na te kuraki. Czyż to nie wystarczy?
– Panie, lud
przeczulony jest bardzo na tle takich pomysłów. Pomnij, iż ten sam chłop
onegdaj chciał łajnospalarnię stawiać i wozami pełnymi śmierdzącego towaru
drogami księstwa jeździć. Teraz umyślił sobie drób hodować, co też śmierdzi
niezgorzej, bo wiadomo, że ptactwo kupę robi gdzie popadnie.
– Ano robi kupę,
robi... – przytaknął Książę melancholijnie.
– Wasza Wysokość, w
każdym razie doradzałbym podjąć jakieś działania. Zwłaszcza że ponoć na tę
demonstrację mają przybyć ludzie od programów w skrzynce wizyjnej.
– Tak? A to
znakomicie! Akurat takie sytuacje potrafię świetnie wykorzystać. Zobaczysz!
– No dobrze, ale co
poza tym?
– Hmm... Poza tym myślę,
że potrzebna nam jakaś pomoc.
– Pomoc? To kogo
wzywamy? Drużynę A czy Terminatora? A może transformersów?
– Eee, nie, smerfy
wystarczą. Roześlemy tę niebieską szarańczę po całym księstwie, niech głosi
wszem i wobec, że lud nie musi nic robić w sprawie kurników, bo nasz majestat
czuwa nad wszystkim. A ci, co różne pisma z protestami piszą albo manifestacje
urządzają to wichrzyciele, którzy szum zbędny czynią i w poelekcyjne gry
jakoweś się bawią.
– Genialne, Książę,
genialne! Zniechęcimy pospólstwo do działania, a cała zasługa za niedopuszczenie
do postawienia kurników przypadnie tobie!
– I o to właśnie
chodzi, mój Zauszniku, o to chodzi...
Strategia księcia
Mirosa przyniosła oczekiwane efekty. Smerfom pomagali nieczytaci i niewidzący z
otoczenia władcy, więc wszystko poszło jak po maśle. Na demonstrację przybyło
raptem paru zapaleńców, Książę Pan zaś na widok skrzyneczek do utrwalania
obrazów dramatycznie rozdarł szatę na piersi i wykrzyknął: „Jestem z wami, ludu
mój ukochany!” Dla spotęgowania efektu wyrwał też jednemu z demonstrantów transparent
i machał nim z taką werwą, że strącił kapelusz z głowy Głównemu Starszemu i
perukę jednej z dworek. Co prawda, kiedy niespodziewanie ci od skrzynki zadali
mu jakieś pytanie, wydukał coś trzy po trzy, ale i tak był ukontentowany swoim
występem.
Wspominając niedawne
wydarzenia i sącząc grzane wino, Książę ponownie sięgnął do księgi
obrachunkowej. Ledwo jednak zaczął czytać, ktoś zapukał do drzwi. W progu
stanęła księżniczka Dzi i rzekła szybko:
– Bądź pozdrowiony,
Wasza Wysokość. Ja jeno chciałam prośbę wnieść, maleńką taką. Otóż mimo że już
cię nie kocham, Panie Książę, to z radością ogromną coś bym zrobiła. Tak mnie
nosi zwyczajnie, bezczynnie usiedzieć nie potrafię. Może bym coś wycięła?
Książę jeszcze na
dobre nie zdążył oderwać się od lektury i z przemowy Dzi zarejestrował tylko
końcowe pytanie, więc odparł machinalnie:
– A tnij sobie co
chcesz, tnij…
Dzi poszła i wycięła
parę drzew.
Książę znowu
zagłębił się w rachunkach, lecz nie zdołał przeczytać nawet stronicy, gdy
rozległo się kolejne pukanie.
– No nie! Kogóż to
znowu niesie? Chwili spokoju człek nie ma na tym stolcu siedząc!
– Panie mój
najmilszy – przywitała władcę Rządczyni Dor ze wsi Morzyczyn. – Przybyłam, by
uprosić cię o rzecz jedną, maleńką i błahą, acz dla mnie ważną niezmiernie.
Otóż, jak wiesz, wszyscy Rządcy muszą chodzić po chałupach i ludziom roznosić
powiadomienia o podatkach, a nawet przyjmować daniny, jak kto chce dać. Ale ja
przecie nie mogę po wsi mojej chodzić!
– A czemu nie
możesz, moja droga? – zdziwił się Książę Pan.
– Jak to czemu? –
tym razem zdziwiła się Dor. – Przecie to oczywiste! Suknię sobie utytłam i
pantofelki zedrę, bo gościńce we wsi pełne dziur i kałuż po ostatnich deszczach!
No i daleko wszędzie iść trzeba, bo wieś rozległa, a mnie nóżki bolą.
– Hmm... – rzekł
Książę Pan w zamyśleniu. Powody były zaiste pierwszej wagi. – To może najmij
kogoś do roznoszenia tych powiadomień?
– Ale musiałabym
temu najętemu zapłacić!
– Eee tam, marne
grosze. Dam ci ze skarbca!
– To może ja bym
córuchnę swą najęła? – zapytała Dor. – Jeno jak ludzie zobaczą na kontrakcie
jej nazwisko, zaraz sarkać będą…
– A nie ma ta twoja
córuchna jakiego oblubieńca?
– A ma, ma!
– No to zapiszemy
kontrakt na niego i po sprawie!
– Książę, jakiś ty
mądry! Dobroczyńco mój największy!
Zadowolona Dor
skłoniła się w pas i wyszła. A władca Kobylandii po raz kolejny wziął do ręki
księgę obrachunkową. Aliściż nie zdążył przeczytać nawet zdania, gdy...
– Nie, no nie
wytrzymam! Zarygluję chyba te odrzwia!
– Panie... – rzekł Tajemniczy
Zausznik nieco zaskoczony takim powitaniem, nie wiedział bowiem nic o
zdarzeniach z ostatnich minut.
– Niech to będzie
coś ważkiego, bom już mocno zirytowany na te niespodziewane wizyty!
– Ależ Książę Panie,
nie śmiałbym zakłócać spokoju Waszej Wysokości bez powodu! – wykrzyknął Zausznik.
– Z ważną sprawą przybywam!
– No mówże, mów –
odparł już nieco udobruchany Książę.
– Otóż w księstwie
huczeć zaczyna o planach budowy tej przetwórni łajna, o której
ostatniośmy rozprawiali. Lud na ścianie zamkowej wciąż bazgrze, a w
karczmach i po chałupach wieści przeróżne krążą. Niepokój się wzbudza coraz
większy.
– Co na ścianie
wypisują, sam dobrze wiem, czytać umiem – mruknął Książę. – Aliści sądziłem, iż
moje słowa na temat owej przetwórni na obradach Starszyzny wygłoszone zamkną
usta pospólstwu.
Istotnie, wieści o
przetwórni łajna pojawiły się w księstwie już dość dawno, aczkolwiek Książę nie
potrafił odgadnąć, skąd się wzięły. Wszelakie rozmowy odbywały się przecie w
tajemnicy! Skoro jednak sprawy wypłynęły, władca nie miał wyboru, musiał zacząć
działać. I uczynił pierwszy krok – przemówił na obradach Starszyzny. Wychwalał
pod niebiosa ową przetwórnię, pean na jej cześć wygłosił i zarzekał się,
iż Kobylandii sławę w całym świecie ona przyniesie. Jeśli jednak Zausznik
twierdził, że o sprawie mówi się coraz częściej i śmielej, najwidoczniej lud
jakoś nieufnie podszedł do słów Księcia.
– Cóż mi tu czynić? –
zastanawiał się głośno władca. – Nie przypuszczałem, że napotkam na jakoweś
trudności z realizacją tej sprawy... Hmm... Muszę przemyśleć sobie wszystko i
opracować nową strategię.
– A może prościej
byłoby zrezygnować z tej przetwórni? – zapytał Zausznik, który nie znał wszystkich
aspektów, a jedynie to, co Książę łaskaw był mu powiedzieć. – Łajno przecie
śmierdzi, po cóż nam taki ambaras?
– Pomnij jednakowoż,
że jedna rzecz nie śmierdzi nigdy, co już w starożytności udowodnił cesarz
Wespazjan. Pecunia non olet, mój drogi, pecunia... – odrzekł Książę.
